بررسی برداشت‌های ظاهری از مضامین دینی در اشعار احمد شاملو و نزار قبانی

شعر، عرصه جولان اندیشه و خیال است؛ صور خیال در آن مهم­ترین نقش را به عهده دارند و واژه­ها و عبارت­ها از معنای ظاهری فراتر می­روند و درک و دریافت آن­ها نیازمند آشنایی با صنایع و آرایه­های ادبی و شناخت شخصیت شاعر است. برای مخاطبانی که بی­خبر از قدرت تخیل شاعر و غافل از مهارت او در کاربرد صنایع ادبی، اقدام به خواندن اشعار او می­کنند؛ گاه شبهه­ای ایجاد می­شود که با برداشت­های ظاهری، خود را به زدن برچسب شرک و الحاد به شاعر مجاز می­دانند. اشعار احمد شاملو و نزار قبانی نیز از این قاعده مستثنی نیستند. برخی از اشعار این دو شاعر معاصر، در لباس شرک و الحاد نمود یافته­اند که نیازمند کاوش و بررسی­اند. در این مقاله با یک دسته­بندی موضوعی از اشعار شاملو و قبانی(با مفاهیم و مضامین مشترک) که ظاهری شرک­آمیز دارند؛ این اشعار در شش دسته جای گرفته­اند که عبارت‌اند از جایگاه یکسان برای خدا و انسان، کاربرد صفات خدایی برای غیر خدا، نفی تقدیر و سرنوشت، انکار قیامت و ریشخند به آن، نفی صبر و مصلوب بودن حضرت عیسی علیه السلام.